zaterdag 16 oktober 2010

Miguel de Unamuno: Liefde en pedagogiek


Dezer dagen verschijnt bij Menken Kasander & Wigman de roman Liefde en pedagogiek door Miguel de Unamuno, de vermaarde Spaanse schrijver en filosoof uit het begin van de 20ste eeuw.

Miguel de Unamuno y Jugo (1864 - 1936) was een van de meest prominente, veelzijdige en tegendraadse Spaanse intellectuelen en schrijvers in de eerste decennia van de twintigste eeuw, een periode die wel de Zilveren Tijd van de Spaanse letteren wordt genoemd. Hij was Rector van de Universiteit van Salamanca, waar hij onder meer befaamdheid verwierf door zijn verzet tegen Franco. Unamuno schreef toneel, gedichten, filosofisch werk en romans.

Liefde en pedagogiek (1902) is een van de vier ideeënromans waarmee Unamuno zich afzette tegen de traditionele romankunst. Centraal staat de kritiek op een te blind vertrouwen in de wetenschap als voorwaarde voor vooruitgang, vooral wanneer dit niet gepaard gaat met geestelijke ontwikkeling. In dit boek vormt het absolute vertrouwen in de pedagogiek voorwerp van spot, maar tegelijkertijd zoekt de schrijver naar de waarheid, naar wezenlijke kenmerken van de menselijke ziel en de zin van het bestaan.

Aan de hand van het korte leven van Apolodoro, die van jongs af aan op pedagogisch ‘verantwoorde’ wijze wordt opgeleid tot genie, wordt niet alleen het mislukken van dat experiment beschreven, maar vooral ook het in ieder mens opspelende conflict tussen hart en rede. De (mannelijke) logica en pure wetenschap moeten zich de mindere betonen van de (vrouwelijke) liefde, die uiteindelijk lijkt te overwinnen. Maar dat gebeurt pas nadat Apolodoro slachtoffer is geworden van het experiment.

zaterdag 9 oktober 2010

Mario Vargas Llosa wint toch nog de Nobelprijs Literatuur

Jarenlang werd hij genoemd als één van de gedoodverfde kandidaten voor de Nobelprijs voor de Literatuur. Hij begon zo langzamerhand de Prof. Dr. Ir. Akkermans van de wereldliteratuur te worden, maar nu heeft hij hem dan toch te pakken. En volkomen verdiend natuurlijk!

Mario Vargas Llosa heeft meer dan dertig romans, toneelstukken en essays geschreven. De Koninklijke Zweedse Academie van Wetenschappen prijst de Peruviaanse auteur 'voor zijn cartografie van machtsstructuren en zijn scherpe beelden van het verzet, de opstand en de nederlaag van het individu.'

In 1995 kreeg Vargass Llosa de Premio Cervantes, de hoogste literaire prijs in de Spaanstalige wereld. Vargas Llosa brak in 1960 internationaal door met de roman De stad van de honden. Hij is na Gabriel García Márquez de eerste Latijns-Amerikaanse auteur die de Nobelprijs voor de literatuur.

In 1990 was Vargas Llosa kandidaat bij de presidentsverkiezingen in Peru met een sterk liberaal programma. Hij verloor de verkiezingen toen van Alberto Fujimori. In het autobiografische boek De vis in het water gaat Vargas LLosa dieper in op deze periode in zijn leven.

vrijdag 1 oktober 2010

Warme herfstaanbieding voor 2 personen

Bosch & Barnsdale organiseert speciaal voor mensen die het klamme herfstweer in Nederland willen ontvluchten, een verkwikkende cursus Spaans in Barcelona voor twee personen. U krijgt dagelijks twee uur (2 x 60 min) les, van maandag tot en met vrijdag. U logeert zes nachten, van zondag tot zaterdag, in één van de twee luxe 4-sterrenhotels van Vincci, in het centrum of in het high tech district 22@, op vijf minuten lopen van het strand. U kunt deze verkwikkende leervakantie boeken voor € 1400,- all in, dat wil zeggen, de cursus plus zes nachten op een tweepersoonskamer in een luxe 4-sterrenhotel inclusief ontbijt. Belt u voor meer informatie met Frans Oosterholt op +34 675 960 012.

donderdag 23 september 2010

Daar is geen woord Spaans bij

In het woord Spanjool zit enige laatdunkendheid. Het ontstond dan ook tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568 – 1648), in de modernere geschiedschrijving ook wel de Nederlandse Opstand genoemd voor de opstand en strijd in de Nederlanden tegen het Spaanse Rijk. Volgens de geuzen kenmerkten de Spanjaarden zich vooral door doortraptheid en lafhartigheid. Spanjool is een regelrechte verbastering van Espagnol. Net zoals het woord spaniel. Dat is de Engelse benaming voor een soort jachthond, meer specifiek een vogelhond, afkomstig uit Spanje. Spaniëls zijn over het algemeen kleine honden met hangende oren met het doel om te assisteren bij de jacht van gevogelte. Uit haat en afkeer werden in de 16e en 17e eeuw nog meer uitdrukkingen geboren zoals Spaanse pokken (syfilis) en het Spaans benauwd hebben. Maar daar is geen woord Spaans bij.

vrijdag 17 september 2010

De kunst van verliezen


David Trueba won met zijn roman Saber perder (2008) de Premio de la Crítica, een van de belangrijkste Spaanse literatuurprijzen. Deze zomer verscheen bij Ambo|Anthos de Nederlandse vertaling onder de titel De kunst van verliezen. In een wereld waar prestaties, triomfen en succes garanties lijken op geluk, telt verlies niet mee. Maar juist verlies, op persoonlijk of professioneel vlak, staat centraal in Trueba’s nieuwste roman. De vier levens die Trueba beschrijft, kenmerken zich door vallen en opstaan en lijken zo uit het echte leven gegrepen. Grote en kleine verliezen zijn voor de Madrileense schrijver onontkoombare gebeurtenissen die soms met humor, soms met diepgang en soms met emotie de revue passeren en herkenbaar zullen zijn voor veel lezers. Trueba's stijl is onderhoudend en de manier waarop heden en verleden elkaar in de hoofden van de personages afwisselen houdt de vaart erin. Een absoluut pluspunt is bovendien de hedendaagse setting. De roman speelt zich grotendeels af in het moderne Madrid en thema's als de immigratie vanuit Zuid-Amerika, prostitutie en werkloosheid komen zijdelings aan de orde. Vermakelijk voor sportliefhebbers is het kijkje achter de schermen van het professioneel voetbal dat Trueba biedt. Trueba is een meester in het verwoorden van universele gevoelens en lijkt zich moeiteloos in anderen te kunnen verplaatsen. In zijn visie is niemand gevrijwaard van verlies, maar is ook niemand verliezer. Zijn kunst van verliezen blijkt niets meer en niets minder dan een simpel overleven.

maandag 13 september 2010

Waarom gebruiken Spanjaarden een X voor miércoles?


Op een Spaanse nieuwssite postte een blogger de vraag waarom de dag miércoles (woensdag) in het Spaans eigenlijk wordt afgekort tot X. Een M zou logischer zijn, maar verwarring opleveren met martes (dinsdag), maar dat verklaart nog niet waar die X vandaan komt. De blogger kreeg op zijn vraag drie verschillende antwoorden. Zo zou de X zijn geïntroduceerd door koning Alfons X, die in de dertiende eeuw de Spaanse taal promootte en bovendien de regels liet vastleggen. Een andere veronderstelling is dat de X voortkomt uit Aswoensdag en de Latijnse afkorting xpi, waarmee Christus wordt bedoeld. De derde theorie stelt dat miércoles, net als in andere Romaanse talen, is afgeleid van de god Mercurius, die onder meer god van de handel was. En handel in het Latijn is merx.

dinsdag 31 augustus 2010

Woordenboek van Amerikanismen

Gabriel García Márquez, Colombiaans schrijver en winnaar van de Nobelprijs voor de Literatuur, heeft eens gezegd dat het Colombiaans Spaans de helderste uitspraak heeft. Het Spaans van Latijns-Amerika verschilt qua woordenschat, uitspraak en grammatica van dat van Spanje. Ook binnen Latijns-Amerika bestaan er veel varianten doordat straattalen de woordenschat beïnvloed hebben. Het Mexicaanse Spaans heeft bijvoorbeeld veel woorden uit het Nahuatl overgenomen en het Andes-Spaans uit het Quechua. Ook verschillende groepen immigranten hebben hun bijdrage geleverd. De opvallende uitspraak van de ll en y in Argentinië en Uruguay wordt bijvoorbeeld teruggeleid tot de Italiaanse roots. Humberto López Morales, secretaris-generaal van de Vereniging van de Spaanse Acadamies van de Taal, presenteerde onlangs het Woordenboek van Amerikanismen. Een historisch project van de Spaanse Koninklijke Academie en 21 organisaties uit de Spaanstalige landen in de wereld. De afgelopen tien jaar hebben verscheidene taaldeskundigen en academici aan beide kanten van de Atlantische Oceaan aan dit woordenboek gewerkt. Het Woordenboek van Amerikanismen telt meer dan 70.000 woorden, zinnen en uitdrukkingen, met meer dan 120.000 betekenissen. En is zo het meest complete naslagwerk van het Latijns-Amerikaanse Spaans.