Daar is geen woord Spaans bij

In het woord Spanjool zit enige laatdunkendheid. Het ontstond dan ook tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568 – 1648), in de modernere geschiedschrijving ook wel de Nederlandse Opstand genoemd voor de opstand en strijd in de Nederlanden tegen het Spaanse Rijk. Volgens de geuzen kenmerkten de Spanjaarden zich vooral door doortraptheid en lafhartigheid. Spanjool is een regelrechte verbastering van Espagnol. Net zoals het woord spaniel. Dat is de Engelse benaming voor een soort jachthond, meer specifiek een vogelhond, afkomstig uit Spanje. Spaniëls zijn over het algemeen kleine honden met hangende oren met het doel om te assisteren bij de jacht van gevogelte. Uit haat en afkeer werden in de 16e en 17e eeuw nog meer uitdrukkingen geboren zoals Spaanse pokken (syfilis) en het Spaans benauwd hebben. Maar daar is geen woord Spaans bij.

De kunst van verliezen

David Trueba won met zijn roman Saber perder (2008) de Premio de la Crítica, een van de belangrijkste Spaanse literatuurprijzen. Deze zomer verscheen bij Ambo|Anthos de Nederlandse vertaling onder de titel De kunst van verliezen. In een wereld waar prestaties, triomfen en succes garanties lijken op geluk, telt verlies niet mee. Maar juist verlies, op persoonlijk of professioneel vlak, staat centraal in Trueba’s nieuwste roman. De vier levens die Trueba beschrijft, kenmerken zich door vallen en opstaan en lijken zo uit het echte leven gegrepen. Grote en kleine verliezen zijn voor de Madrileense schrijver onontkoombare gebeurtenissen die soms met humor, soms met diepgang en soms met emotie de revue passeren en herkenbaar zullen zijn voor veel lezers. Trueba's stijl is onderhoudend en de manier waarop heden en verleden elkaar in de hoofden van de personages afwisselen houdt de vaart erin. Een absoluut pluspunt is bovendien de hedendaagse setting. De roman speelt zich grotendeels af in het moderne Madrid en thema's als de immigratie vanuit Zuid-Amerika, prostitutie en werkloosheid komen zijdelings aan de orde. Vermakelijk voor sportliefhebbers is het kijkje achter de schermen van het professioneel voetbal dat Trueba biedt. Trueba is een meester in het verwoorden van universele gevoelens en lijkt zich moeiteloos in anderen te kunnen verplaatsen. In zijn visie is niemand gevrijwaard van verlies, maar is ook niemand verliezer. Zijn kunst van verliezen blijkt niets meer en niets minder dan een simpel overleven.

Waarom gebruiken Spanjaarden een X voor miércoles?

Op een Spaanse nieuwssite postte een blogger de vraag waarom de dag miércoles (woensdag) in het Spaans eigenlijk wordt afgekort tot X. Een M zou logischer zijn, maar verwarring opleveren met martes (dinsdag), maar dat verklaart nog niet waar die X vandaan komt. De blogger kreeg op zijn vraag drie verschillende antwoorden. Zo zou de X zijn geïntroduceerd door koning Alfons X, die in de dertiende eeuw de Spaanse taal promootte en bovendien de regels liet vastleggen. Een andere veronderstelling is dat de X voortkomt uit Aswoensdag en de Latijnse afkorting xpi, waarmee Christus wordt bedoeld. De derde theorie stelt dat miércoles, net als in andere Romaanse talen, is afgeleid van de god Mercurius, die onder meer god van de handel was. En handel in het Latijn is merx.